Wanneer makrostralers en ander groot moderne vliegtuie ’n lughawe nader om te land, ontplooi vlieëniers kleppe op die welwings (‘leading edges’) van die vlerke – dit laat die vliegtuig toe om teen ’n laer spoed te vlieg sonder dat die motore gaan staan. Die ontdekking van hierdie tegnologie wat veiligheid tydens opstygings en landings verbeter het, was ’n deurslaggewende faktor in die ontwikkeling van moderne lugvaart.1

Onbekende feite
Dat voëls ook ‘welwingskleppe’ het, was tot redelik onlangs nog onbekend. Navorsers van Oxford Universiteit wat die vlugmaneuvers van die Steppe-arend (Aquila nipalensis) bestudeer het, het videobewyse van ‘welwingsvere-buigings’ gedurende landingsreekse.2 Soos ‘New Scientist’ dit stel, wys die beeldmateriaal dat die voëls ’n ‘vlerkflap’ aan die voorste ronding van die vlerk ‘ontplooi’ net soos ’n makrostraler dit doen. 3
Die gedagte is dat hierdie vlerkflap soos ’n toestel funksioneer wat stygkrag laat toeneem – dit verhoog die vlerk se vermoë om die voël teen ’n lae spoed en tydens skerp aanvalshoeke steeds in die lug te hou (stygkragvermoë). Sodoende het die voël groter beheer tydens landings en ander maneuvers en verhoed dit dat hy beheer verloor en gevolglik uit die lug val.4 Met ander woorde, die funksie van die ‘flap’ is om die vlerk gedurende hierdie onstabiele maneuvers te
stabiliseer. En dit is nie net teenwoordig by die Steppe-arend nie – daar word gemeen dat ander groot voëls ook van welwingsvlerkvere gebruikmaak.

Gevorderde ‘vlug’-tegnologie
Waarom het navorsers dus nie voorheen opgemerk dat voëls oor sulke gevorderde ‘vlug’-tegnologie beskik nie? Basies omdat dit wil voorkom of die voëls slegs die welwingsvere ontplooi op die presiese oomblik wat die benodig word – byvoorbeeld op die kritieke oomblik wanneer hulle land. Om waargeneem te word, vereis die gebruik van ’n hoëspoed videokamera – in hierdie geval 500 raampies per sekonde. Die kamera het die vlerkslag as ’n ‘bewe-gende veregolf’ vasgevang wat van die pols tot die skouer van die vlerk gestrek het. Vorige beeldmateriaal wat minder raampies per sekonde gehad het, was te stadig om hierdie beweging vas te vang.

Tegnologie vind inspirasie in die natuur
Navorsers voer aan dat hierdie bevinding help met die verdere ontwikkeling van verkenningsvliegtuie, bekend as mikro-lugtuie wat slegs die grote van voëls is. Dit is nie die eerste keer dat tegnologie geïnspireer is deur wat reeds in die natuur voorkom nie.

Ontwerpkenmerke dui op Ontwerper
As lugvaartkunde-ingenieurs maar net bewus was van welwings-vere in die natuur, sou vliegtuie heelwat vroeër reeds daarmee toegerus gewees het! Onlangs is daar sterk bewyse gevind dat pterosourusse ook welwingsflappe op hulle vlerke gehad het. 5 Sulke ‘natuurlike’ ontwerpkenmerke het nie bloot ‘natuurlik’ ontwikkel nie, maar is ‘ontwerp’ – kennelik deur ’n ontwerper wat dit eerste ontwerp het6 – die Een wat voorwaar die leiding geneem het in ‘leading edge’ tegnologie.

DR. DAVID CATCHPOOLE B.Ag.Sc. (Hons.), Ph.D. het as ’n plantfisioloog en wetenskaps-opvoedkundige gewerk, met spesialisering in tropiese landbou- en tuinboukunde. Hy werk voltyds vir Creation Ministries International in Australië. Vir ’n volledige bronnelys en verwysings, gaan na ons webwerf www.juig.co.za

Verwysings
1. When a jumbo jet took off from Nairobi airport in November 1974 with its leading-edge flaps inadvertently retracted, as it became airborne it began to shudder violently (a symptom of imminent stalling), fell to the ground and broke up, killing 59 people (98 survived). International Aviation Safety Association, The Nairobi 747 Crash, www.iasa.com.au/folders/Safety_Issues/others/Nairobi747Crash.html, accessed 1 June 2007. Return to Text

2. Carruthers, A., Taylor, G., Walker, S., and Thomas, A., Use and Function of a Leading Edge Flap on the Wings of Eagles, 45th AIAA (American Institute of Aeronautics and Astronautics) Aerospace Sciences Meeting and Exhibit, 8–11 January 2007, Reno, Nevada; http://pdf.aiaa.org/preview/CDReadyMASM07_1064/PV2007_43.pdf. Return to Text

3. The steppe eagle has landed, New Scientist194(2599):19, 14 April 2007. Return to Text

4. Bakhtian, N., Spot the Difference?—An aerodynamic investigation of leading edge flaps in low Reynolds Number flight, http://www.eng.cam.ac.uk/photocomp/2006/noelly42_1.shtml, 31 May 2007. Return to Text

5. See Romans 1:20. Return to Text