Menige paartjie is besig om ’n buite-egtelike verhouding te oorleef.
Bykans 50% van alle Suid-Afrikaanse huwelike faal. Buite-egtelike verhoudings het ’n groot bydraende faktor tot die mislukking van huwelike geword.
Wat is ’n buite-egtelike verhouding?
Alle buite-egtelike verhoudings verbreek vertroue en dui op ontrouheid. Daar is drie kategorieë:
• ’n Seksuele buite-egtelike verhouding – Seksuele kontak tussen ’n getroude persoon en ’n ander persoon wat nie sy /haar huweliksmaat is nie.
Seksuele kontak verbreek die huweliksverbond. Dit mag ’n eenmalige flirtasie, of ’n langtermyn seksuele verhouding wees. Dit is steeds ’n seksuele verhouding as daar intieme fisieke kontak is wat daarop gerig is om seksuele opwekking te stimuleer en te geniet met iemand anders as jou huweliksmaat – selfs al lei dit nie tot omgang nie.
• ’n Fisieke buite-egtelike verhouding
– ’n Onvanpaste vertoon van fisieke aanra-king, ’n talmende omhelsing, ’n soen, handevashouery.
• ’n Emosionele buite-egtelike verhouding – Dit is ’n emosionele verkleefdheid, wat normaalweg vir ’n mens se huweliksmaat bestem is, en nou aan iemand anders toegesê word. Dit is die gee van emosionele energie wat eintlik vir ’n lewensmaat bedoel is, aan iemand anders, deur die stuur van blomme, briewe, kaartjies, en e-posse, intieme etes saam te geniet, tyd alleen met mekaar te bestee en mekaar te bel. Die stuur van SMS-, Facebook-, Whats-App-, en BBM-boodskappe onder die skyn van vriendskap en die besoek van verhou-dingswebwerwe op die internet word ook hierby ingesluit.
Emosionele buite-egtelike verhoudings mag makliker wees om raak te sien omdat onvanpaste interaksie waargeneem kan word maar; hulle is dikwels moeiliker om te bewys omdat hartsmotiewe verskuil is. Sommige mense mag selfs bevraagteken of ’n emosionele verhouding wel owerspel is. Jesus het dit onomwonde gestel dat owerspel nie net troubreuk van die liggaam is nie, maar ook van die hart. “Julle het gehoor dat daar gesê is: ‘Jy mag nie egbreuk pleeg nie.’ Maar Ek sê vir julle: elkeen wat na ’n vrou kyk en haar begeer, het reeds in sy hart met haar egbreuk gepleeg.” Matt 5:27,28.
Owerspel en ontrouheid
Geen woorde kan die trauma wat ervaar word wanneer ’n lewensmaat se buite-egtelike
verhouding blootgelê word, genoegsaam be-
skryf nie. So ’n buite-egtelike liefdesverhouding dien venynige wonde aan die hart van ’n getroue eggenoot toe. Die ontroue maat moet noodgedwonge op sy/haar beurt emosies hanteer wat op verskeie wyses die toekoms van hulle
huweliksverhouding gaan bepaal.
Die verwonde wederhelf
Dit mag uiterlik lyk of dit goed met hulle gaan, maar innerlik is hulle besig om ‘dood te bloei’. Hulle voel asof hulle wil mal word, veral in die aanvangstadium van die skok.
Emosies wat deur die verwonde maat ervaar word:
• ’n Gevoel van verlorenheid
• Gefragmenteerd, verpletter, verward en gedisoriënteerd
• Hy/sy weet nie waar hy/sy inpas nie
• Selfbeeld is aan stukke en hulle blameer hulleself omdat hulle nie aangevoel het dat iets met die verhouding geskort het nie
• Hulle voel verraai. Hulle voel misbruik, oorbodig en verwerp – dit vervang vroeëre gevoelens dat hulle die uitverkose een, spesiaal en waardevol is
• Die vermoë om te vertrou is ondergrawe – almal word verdagtes. Selfs God se goedheid en beskerming word bevraagteken
• ’n Gevoel van magteloosheid. “Dit maak nie saak hoe hard ek probeer nie, ek kan dit nie regmaak nie,” dui ’n verlies van beheer aan
• Woede ontspring uit die verlies van beheer
• Obsessiewe gedagtes en drome van die huweliksmaat saam met ’n minnaar maak dag en nag inbreuk op die normale gedagtegang
• Sommige mense mag kompulsief rondry om te sien waar die maat hom/haar bevind. Ander mag selfs die behoefte hê om ’n privaatspeurder te huur
• Verloor hoop – depressie en gevoelens van: “Ek wil doodgaan, daar is niks om
voor te lewe nie,” tree in
• Beleef teenstrydige emosies. Kompeterende emosies wat almal om aandag skreeu, verskeur die persoon
Kompeterende emosies teenwoordig:
• Skaamte oor self en afkeer van maat
• Vreugde en hartseer
• Seergemaak en wraaksugtig
• Angstig en verlig
• Liefde en haat
• Die eggenoot mag soms sy/haar wederhelf mis, maar soms ook bly wees dat hy/sy weg is
• Wil omhels en ook klap
• Wil vergewe en ook laat betaal vir wat gedoen is
Die ontroue eggenoot se emosies:
• Verligting: Ek is moeg vir lieg – Bly dat die waarheid uit is!
• Ongeduldig: Ek het gesê ek is jammer en het hom/haar gelos
• Chroniese angs: As ek net besig bly, sal ek beter voel
• Geregverdigde woede: Ek doen wat ek wil doen en dit voel reg!
• Afwesigheid van skuldgevoelens: Ek het gedoen wat ek gedoen het, en klaar
• Isolasie: Daar is niemand dáár vir my nie
• Hopeloosheid: Daar is geen manier dat
hierdie verhouding ooit gaan werk nie
• Verlamming: Ek voel verskeurd, ek weet nie wat om te doen nie
• Selfveragting: Ek is so ’n sot – Hoekom het ek alles waarvoor ek lief is in gevaar gestel?
Die ontroue eggenoot mag ook skuldgevoelens ervaar omdat die kinders seergemaak is, en mag ook treur oor die verlies van ’n minnaar. Na ’n buite-egtelike verhouding oopgevlek is, moet paartjies hulp gaan soek. Hulle kan nie die probleme op hulle eie oplos nie; hulle het hulp nodig. Hulle het dringend die emosionele ondersteuning en gebed van vriende en familie nodig as hulle die verhouding wil herbou. Na ’n buite-egtelike verhouding probeer baie paartjies om die gebroke verhouding oorhaastig te herstel. Familie en vriende raai hulle te vinning aan om te versoen. Beide partye het tyd nodig om die pro-bleme te verwerk, beide mag selfs bevraagteken of versoening moontlik is, of dit die moeite werd is. Hulle benodig tyd om ’n besluit te neem en moet toegewyd aan gebed wees (1 Tess 5:17). Hulle moet besin oor wat God besig is om in hulle eie harte te doen en bewus wees van Sy leiding vir hulle lewens. Vrae om te oorweeg:
1. Kan daar herstel wees as die buite-egtelike verhouding steeds volgehou word?
Antwoord: Nee – verdeelde lojaliteit is glad nie lojaliteit nie.
2. Hoe kan ek seker weet dat my maat waarlik poog om die huwelik te herstel?
Antwoord: Daar is niks wat jou daardie versekering kan gee nie. Om die huwelik te herbou is onseker. Die deurslaggewende faktor is die ontroue
eggenoot se houding. Die ontroue maat moet gewillig wees om die tweede myl te loop.
3. Verwag die Bybel van die verwonde eggenoot om die ontroue een terug te neem?
Antwoord: Die besluit om te skei of te versoen berus by die verwonde eggenoot.
Die ontroue maat moet verantwoordbaar wees in die volgende:
a. Die buite-egtelike verhouding moet gestaak word. Alle kontak moet verbreek word en geskenke/kaartjies/ briewe, ens. van die minnaar moet vernietig word.
b. Verkry individuele en huweliksberading van ’n opgeleide persoon wat met huweliksprobleme werk.
c. Trek uit die huis uit en vervul steeds finansiële verantwoordelikhede, indien dit deur die verwonde eggenoot verlang word.
d. Wees geduldig met die pas waarteen vergifnis vorder.
e. Die ontroue maat moet alles in sy/haar vermoë doen om die verwonde egge-noot te help om weer te begin vertrou.
f. Moet verantwoordbaar wees aan verskeie Christen-paartjies wat vertrou word.
g. Mag nie die verwonde eggenoot onder druk plaas vir vinnige vergifnis en herstel van die huweliksverhouding nie.
Kan ’n huwelik ’n buite-egtelike verhouding oorleef?
Party verhoudings oorleef nie net die buite-egtelike verhouding nie, maar blom selfs daarna. Die herstel van vertroue word bewerk deur die waarheid te praat. Buite-egtelike verhoudings gedy in die geheimhouding en leuens. (Ef 4:15 – Bly in liefde by die waarheid.) ’n Mens kan verwag dat die verwonde eggenoot die volgende billike vrae gaan vra:
• Wat het gebeur?
• Wanneer het dit begin?
• Hoe lank het dit geduur?
• Is die verhouding beëindig?
Wees eerlik en vertel alles – al weet jy dat die besonderhede die pyn gaan vererger. Die verwonde eggenoot moet die kans gegun word om te deel hoe die buite-egtelike verhouding hom/haar geraak het, hoeveel pyn dit veroorsaak het.
Beide eggenote moet oor hulle verhouding praat en hoe hulle met mekaar kommunikeer. In my werkswinkels noem ek dikwels dat die buite-egtelike verhouding nie die oorsaak van die egskeiding is nie. Die huwelik was reeds in die moeilikheid voor die buite-egtelike verhouding plaasgevind het. Die verwonde huweliksmaat kan nie vir die buite-egtelike verhouding geblameer word nie, die ontroue maat moet ’n 100% aanspreeklikheid daarvoor aanvaar, asook vir die verbreking van die huweliksverbond.
Die verwonde eggenoot moet egter sy/haar negatiewe aandeel in die verbrokkeling van die verhouding erken, byvoorbeeld, dat hy/sy nie die volmaakte vrou of man was nie, ’n werkslaaf was, nie genoeg tyd saam bestee het nie, of dat hulle nie aan mekaar se behoeftes en verwagtinge voldoen het nie. Hierdie faktore verontskuldig egter nooit ’n buite-egtelike verhouding nie.
Herstel van vertroue deur belydenis aan die Here en die eggenoot
• Dit is nie genoeg om te sê ek is jammer nie
• Spesifieke gedrag, houdings en reaksies wat pyn veroorsaak het, moet genoem en erken word
• Bekentenis is nodig vir die heling van die liggaam, siel en die verhouding (Jak 5:16)
• Belydenis moet wederkerig wees. Beide partye is skuldig – nie skuldbelydenis oor die buite-egtelike verhouding nie, maar vir mislukkings van die verlede
• Herstel van vertroue deur berou en inkeer (Na Dawid se owerspel: “Die offer wat U wil hê, o God, is verootmoediging: U sal ’n hart vol ootmoed en berou nie gering ag nie, o God.” Ps 51:19
Die tekens van berou
• ’n Nederige ingesteldheid wat nie eise stel of selfverdedigend is wanneer vrae gevra word nie
• ’n Openheid wat misleiding vervang
• Die gewilligheid om verantwoordbaar te wees ten opsigte van geldsake, tydsbesteding en bewegings
• Geen beskuldiging of verskonings oor mislukkings nie
• Stille aanvaarding van gevolge
Herstel deur vergifnis
Vergifnis is die liefdevolle, vrywillige kwytskelding van skuld. Somtyds mag die verwonde eggenoot in en uit vergewensge-sindheid glip. Onthou dat vergifnis ’n proses is. Die pyn en die woede mag steeds nou en dan opduik. Herstel kan begin deur weer fisieke kontak te maak.
• Begin stadig daarmee: word vir MIV getoets
• Bewaar jou hart teen bitterheid
• Leef naby aan die Here: vra Hom gedurig om jou help om in vergifnis te wandel
• Kommunikeer met mekaar!
’n Lang kronkelpad
Ek het die voorreg gehad om baie paartjies in die herstelproses by te staan nadat ’n buite-egtelike verhouding plaasgevind het. Dit is ’n baie moeilike en pynlike proses vir paartjies.
My ervaring is dat dit toewyding van beide partye verg om die pad van versoening te stap – toewyding aan die berader, jou eggenoot en aan eerlikheid. Talle geskeide mense het my al vertel dat dit makliker is om die huwelik te verlaat en te skei as om te probeer versoen.
Ek het egter gesien hoe baie paartjies se huwelike versterk is en hoe beide gedurende die proses baie geleer het. Ons moet die Here en Sy wil vir alle aspekte van ons lewens soek, maar veral in ’n situasie soos hierdie, waar dit om soveel meer as net die individu gaan.
LATHICIA KLACKERS is ’n vooraanstaande egskeidingsherstelkundige. Kontak haar by 082 570 3144 of e-pos haar by: lathicia@aerosat.co.za